ΚΡΗΤΗ
Σε χρόνο-ρεκόρ αναστηλώθηκε το ιστορικό μοναστήρι της Γκουβερνιώτισσας στις Ποταμιές Χερσονήσου
Eνα μικρό «θαύμα» εν μέσω οικονομικής κρίσης πέτυχαν οι κάτοικοι και φορείς του χωριού Ποταμιές, στον Δήμο Χερσονήσου, καταφέρνοντας να αναστηλώσουν το ιστορικό μοναστήρι της Παναγίας Γκουβερνιώτισσας, ένα από τα παλαιότερα μοναστηριακά κτίσματα της Κρήτης, που χρονολογείται από τον 9ο αιώνα μετά Χριστόν.
Με μικρές και μεγάλες συνεισφορές απλών πολιτών αλλά και σημαντικές χορηγίες από επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στον τομέα του τουρισμού και πάμπολλες ώρες εθελοντικής δουλειάς, μέσα σε έξι χρόνια το όνειρο της αναστήλωσης άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά, ενώ στην πορεία εξασφαλίστηκαν και χρηματοδοτήσεις με τη βοήθεια του Δήμου Χερσονήσου και της Περιφέρειας Κρήτης.
Το συνολικό κόστος των εργασιών άγγιξε το 1 εκατομμύριο ευρώ, ενώ ιδιαίτερο βάρος δόθηκε στην αποκατάσταση των τοιχογραφιών του Ιερού Ναού υπό την εποπτεία της Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.
Ο εσωτερικός διάκοσμος του ναού, που είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου, τον καθιστά έναν από τους σημαντικότερους του νησιού, με καλλιτεχνικές επιρροές από την Κωνσταντινούπολη.
Μεταξύ των τοιχογραφιών βρίσκονται ο Χριστός Παντοκράτορας στον τρούλο, οι Προφήτες, η Σταύρωση, η Θεοτόκος κ.ά., κάποιες μάλιστα σε ασυνήθιστες αποτυπώσεις.
Ο τρούλος πριν και μετά την αναστήλωση |
Σύμφωνα με την παράδοση, η μονή ιδρύθηκε από Βυζαντινό άρχοντα μετά το 961, όταν ο Νικηφόρος Φωκάς απελευθέρωσε την Κρήτη από τους Αραβες. Ωστόσο, ο τοιχογραφικός διάκοσμος φιλοτεχνήθηκε τον 14ο αιώνα και συγκεκριμένα μεταξύ 1300-1350 μ.Χ.
Ηταν στάνη
«Πέρασε ένας αιώνας εγκατάλειψης και ερήμωσης για το μοναστήρι. Οταν ήμασταν παιδιά, ο χώρος χρησιμοποιούνταν ως στάνη και στα παλιά κτίρια στεγάζονταν ζώα από τους ντόπιους βοσκούς, ενώ τα περισσότερα κελιά ήταν έτοιμα να καταρρεύσουν», λέει στην «Εφ.Συν.» η Ιωάννα Αργυράκη, μέλος του Οργανισμού Πολιτισμού και Ανάπτυξης «Η Γκουβερνιώτισσα», ο οποίος δημιουργήθηκε με αποκλειστικό στόχο τη διάσωση του μοναστηριού.
Με τη δουλειά όλων, τα κτίρια επισκευάστηκαν και στο εσωτερικό τους στο εξής θα λειτουργεί έκθεση εκκλησιαστικών κειμηλίων, με τα τέμπλα της Γκουβερνιώτισσας, εκκλησιαστικά όργανα και άμφια της εποχής, αντίγραφα των εικόνων που βρίσκονταν στον ναό κ.ά.
Στο κτίριο των κελιών δημιουργήθηκε επίσης χώρος περιοδικών εκθέσεων (σήμερα φιλοξενεί φωτογραφίες από τη ζωή του προηγούμενου αιώνα στις Ποταμιές), καθώς και μικρός συνεδριακός χώρος και εργαστήρι αγιογραφίας, ενώ έχει προβλεφθεί χώρος για τη λειτουργία αναψυκτηρίου-κυλικείου που θα καλύπτει τις ανάγκες των επισκεπτών.
Εκτεταμένες είναι και οι παρεμβάσεις στον εξωτερικό περιβάλλοντα χώρο. Αναδείχθηκαν αρχιτεκτονικά στοιχεία, βελτιώθηκε η πρόσβαση με σεβασμό στο φυσικό κάλλος της περιοχής, ενώ ανατολικά του ναού βρίσκονται σε εξέλιξη οι εργασίες για τη δημιουργία βοτανικού κήπου.
Στο εσωτερικό λειτουργεί έκθεση εκκλησιαστικών κειμηλίων, με τα τέμπλα της Γκουβερνιώτισσας, εκκλησιαστικά όργανα και άμφια της εποχής, αντίγραφα των εικόνων που βρίσκονταν στον ναό κ.ά. |
«Η μονή αποτελεί ήδη ορόσημο για την ευρύτερη περιοχή, σε μια εξαιρετική θέση, με πυκνή βλάστηση, πολύ κοντά στον υδροβιότοπο που δημιουργείται στο κοντινό φράγμα Αποσελέμη» λέει ο Κώστας Φουντάκης, επίσης μέλος του Οργανισμού.
Σε ερώτημα αν πρόκειται να λειτουργήσει ξανά ως μοναστήρι ο χώρος, οι κάτοικοι της περιοχής είναι κατηγορηματικοί: Οι τελευταίοι μοναχοί στην ουσία εκδιώχθηκαν από τους ντόπιους όταν κατάλαβαν πως εκποιούσαν για προσωπικό τους όφελος την περιουσία της μονής. Μερικά από τα σημαντικότερα εμπορικά κτίρια του Ηρακλείου εκποιήθηκαν με αυτόν τον τρόπο.
Αργότερα, το 1931, με νόμο του Ελευθέριου Βενιζέλου, ο κλήρος του μοναστηριού μοιράστηκε στους κατοίκους και στους πρόσφυγες που είχαν έρθει από τη Μικρά Ασία.
Πλέον ο ναός ανήκει στην τοπική Μητρόπολη, ενώ τα κτίρια των κελιών βρίσκονται στην κυριότητα του Δήμου Χερσονήσου.
Σήμερα στις 8 μ.μ. θα πραγματοποιηθούν τα εγκαίνια από τον περιφερειάρχη Κρήτης, Σταύρο Αρναουτάκη, ενώ τον αγιασμό θα τελέσει ο μητροπολίτης Πέτρας και Χερσονήσου Γεράσιμος.
_____________
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου